Dr. Hajo Wildschut vertelt over zijn nieuwe boek

Een hot topic binnen de gynaecologie is prenatale screening. Deze screening biedt zwangere vrouwen de mogelijkheid te weten of hun kind aangeboren, mogelijk ernstige, afwijkingen zal hebben, maar zoals elk onderzoek heeft de uitslag consequenties. Nu blijft de vraag, is de patiënt wel voldoende op de hoogte van de (on)mogelijkheden van prenatale screening en deze consequenties? Om patiënten volledig te kunnen informeren dienen juist artsen en verloskundigen goed op de hoogte te zijn van prenatale screening. Om hierin te faciliteren besloot dr. Hajo Wildschut, gynaecoloog in het Westfriesgasthuis te Hoorn, begin 2010 een boek te schrijven. Inmiddels is het boek 'Foetale en neonatale screening op aangeboren afwijkingen. Leidraad voor besluitvorming' af, en geeft dr. Wildschut voor Gynaecologica.nl een toelichting over de totstandkoming.

Heeft u gemerkt, gedurende uw jarenlange carrière als gynaecoloog-perinatoloog, dat er momenteel een trend gaande is met betrekking tot prenatale screening?

"Een trend die ik waarneem is dat vrouwen in Nederland enerzijds geneigd zijn af te zien van een eerstetrimesterscreening op het syndroom van Down middels combinatietest, maar anderzijds vrijwel altijd ingaan op het aanbod van tweedetrimesterscreening voor de detectie van neuralebuisdefecten. Dit terwijl beide onderzoeken hetzelfde doel beogen, namelijk de detectie van ernstige aangeboren afwijkingen. Ik ben er van overtuigd dat dit besef niet is doorgedrongen tot de zwangere vrouw en ook niet bij de verloskundige en arts die haar hierover voorlichten. Er lijkt simpelweg te weinig bekend over de eventuele gevolgen van deelname aan dergelijke screening."

Wat zijn de consequenties van verkeerde, of onvolledige, voorlichting in de dagelijkse praktijk?

"Consequenties kunnen zijn dat vrouwen niet geheel voorbereid zijn op de uitslag, of spijt hebben van hun keuze om te screenen. Waar ik vrouwen voor wil behoeden is de "getrapte val", of screeningsfuik. Vaak willen vrouwen screenen ter bevestiging van "normaliteit". Wanneer een test vervolgens een vervelende uitslag oplevert, kan dit erg onverwachts zijn. Zo ook de implicaties voor eventueel vervolgonderzoek."

Gezien de wetenschappelijke insteek lijkt het boek niet geschikt voor de zwangere zelf en dient de betrokken arts of verloskundige de informatie over te brengen naar de patiënt. Hoelang denkt u dat dit boek voor hen als leidraad kan dienen? 

"Dit boek is inderdaad niet direct geschikt voor zwangeren, het is te technisch en met de meeste problemen die worden behandeld zullen zij persoonlijk niet worden geconfronteerd. Het boek bevat wel de feitelijke basisprincipes van pre- en postnatale screening op de meest voorkomende aangeboren afwijkingen. Met ons boek heb ik geprobeerd structuur te bieden aan de vele publicaties die over dit onderwerp in de vakpers zijn verschenen. Hierdoor is het zeker voor een langere periode, meer dan vijf jaar, houdbaar. Ondanks nieuwe en betere tests zal aan de feitelijke medische, ethische en psychologische implicatie van al dan niet deelnemen aan pre- en postnatale screening niets veranderen.

Tot slot, in de kliniek zijn vele partijen betrokken bij pre- en postnatale screening. Heeft u deze partijen ook betrokken bij de totstandkoming van het boek?

Dr. H.I.J. Wildschut

"Het boek heeft zeker een multidisciplinair karakter gekregen. Zo leverde mederedacteuren Nicolette den Hollander, klinisch geneticus aan het LUMC, en Hans van Goudover, hoogleraar kindergeneeskunde aan de VU en het AMC, een belangrijke bijdrage. Net als professor Barbara Mulder en Ingrid Frohn, elk vanuit hun expertise op het gebied van aangeboren hartafwijkingen en kindercardiologie. Daarnaast zijn er nog twee zeer lezenswaardige hoofdstukken over de omgang met verlies en ethische dilemma's, respectievelijk geschreven door professoren Manu Keirse en Guido de Wert in samenwerking met Wybo Dondorp."

Direct het boek aanschaffen? Klik hier